Tevrat’ta Çölde Sayım Bölümü

DİNLER TARİHİ AÇISINDAN TEVRAT’TA ÇÖLDE SAYIM BÖLÜMÜ

Giriş: Tevrat’ın bölümlerinden olan çölde sayım adlı kitabı, İsrailoğulları’nın Sina Dağı'ndan göçerek Tanrı'nın vaat ettiği Kenan iline ulaşana kadar yaşadıkları olay­ları anlatır. Kitap adını Hz Musa'nın Sina Dağı'nda, göçten önceki yaptığı sayımdan alır. Musa bir kuşak sonra Moav'da, Şeria Irmağı'nın doğusun­da İsrail halkı arasında bir kez daha sayım yaptı. Bu iki sayım arasında İsrail­liler Kenan topraklarının güney sınırında olan Kadeş-Barnea'ya dek ilerledi­ler. Ne var ki, oradan vaat edilen ülkeye imansızlıklarından ötürü giremediler. Kırk yıl kadar dolaştıktan sonra, Şeria Irmağı'nın doğu bölgesine gittiler. Ke­nan topraklarına girmek için ırmağın karşı yakasına geçmeye hazırlandılar. Çölde Sayım Kitabı sık sık cesaretsizliğe düşen, sıkıntılardan korkan ve ya­kınan halkın başından geçen olayları anlatır. Halk Tanrı'ya ve Tanrı'nın on­lara önder atadığı Musa'ya karşı başkaldırıp durdu. Bu kitap halkın itaatsiz­liğine karşın, Tanrı'nın sadakatini ve sürekli kayırıcılığını vurguluyor; bazen sabırsız olmuşsa da Musa'nın Tanrısı'na ve halkına adanmışlığını açıkça dile getiriyor. Kitap ayrıca hem Sina Dağı'nda, hem de Kenan sınırında Tanrı'nın Musa aracılığıyla verdiği yasaları içerir.

            Hazırlık ve Sayım: Tanrı Mısırdan çıkışın ikinci yılında Sina çölünde çadırda olan Hz Musa’ya ve yardımcısı Hz Harun’a İsariloğulları’nın yirmi yaş üstü erkeklerinin savaşa hazırlık için sayılmalarını istedi. Sayım sonrası tüm oymakların toplamı 603.550 kişiydi. Ancak Levi oymağı savaşçı olarak sayılmayıp, yardımcı olarak, geri hizmet görevi için ayırıldı. Tüm oymakların sayısı ve görev yerleri belirlendi. Tanrının buyurduğu bu emirler yerine getirildi. Yola bu şekilde çıkıldı. Hz Harun’un oğullarından Nadav ve Anihu ateş yakma emirlerini yanlış yapınca öldüler.

Levililer: Buluşma çadırı ve karargahtan sorumlu olan Levililerden başkalarının buralara yaklaşması yasaktı ve cezası ölümdü. Hz Musa ve Harun’un karargahı ve dinlence yeri buraydı. Tanrı yeni doğan 1 aylıktan yukarı olan tüm çocuklar için bedel toplatılmasını istedi ve bunlar Hz Harun ve oğullarına verildi. Levililerin bedeli Tanrıya aittir.

            Görevler: Kehatoğulları kutsal yerdeki değerli araç-gereçlerden sorumluydular ve onların başlarına bir şey gelirse ölümle cezalanırdılar. Gerşonoğulları ise örtü, perde ve ip gibi yükleri taşıma işleriyle görevlendiler. Merarioğullarının görevi ise çadırların kazıklarını, iplerini ve kumaşlarını taşımaktı.

            Topluluğu Temiz Tutmak: Tanrı Hz Musa’ya emrederek hastalığı olanların ordugah dışına çıkarılmasını istedi. Ayrıca günahı olanlar bedelini suç işlediği kişiye ödeyecekti. Kocasını aldatan kadın için ise kıskançlık suyu hazırlanıp kadına içerilecekti. Eğer o su kadına zarar vermiyorsa kadın suçsuzdur. Eğer kadın sudan etkilenip bedeni bozulursa suçludur ve cezasını bulacaktır.

            Adanış ve Kahin: Tanrı adak sunmak ve adanmak isteyenler için kahin gözetiminde belirli kurallar uygulatmıştır. Adağı olan kişi tıraş olmayacak; üzüm yemeyecek hiçbir şekilde üzüm ürünü tüketmeyecek, içmeyecek; ölülere yaklaşmayacak; güvercin, kumru, kuzu ve koç kurban edecek. Kahin ise bu görevden sorumlu olup denetim yapacak. Tanrı onları kutsayacak.

            Önderlerin Armağanları: Hz Musa bir konut yaptıktan sonra oymakların önderleri gelip Tanrı için armağanlar verdi. Bunlar Levililerin denetimine ve bakımındaydı. Bu armağanlar; Öküzler ve arabaları, gümüş tabaklar, tahıl kapları, koç, kuzu, teke vb. idi.

84 Sunak meshedildiğinde İsrail önderlerinin adanması için sunduğu armağanlar şunlardı: On iki gümüş tabak, on iki gümüş kap, on iki altın tabak;

85 her gümüş tabağın ağırlığı 130 şekel, her kabın ağırlığı yetmiş şekeldi. Bütün gümüş eşyaların toplam ağırlığı Kutsal Yer'in şekeline göre 2.400 şekeldi[iv].

86 Buhur dolu her altın tabağın ağırlığı Kutsal Yer'in şekeline göre on şekeldi. Bütün altın tabakların toplam ağırlığı 120 şekeldi[v].

87 Yakmalık sunu için tahıl sunularıyla birlikte sunulan hayvanların sayısı on iki boğa, on iki koç, bir yaşında on iki erkek kuzuydu; günah sunusu için de on iki teke sunuldu.

88 Esenlik sunusu için sunulan hayvanların sayısı yirmi dört sığır, altmış koç, altmış teke, bir yaşında altmış kuzuydu. Sunak meshedildikten sonra, adanması için verilen armağanlar bunlardı.

89 Musa RAB'le konuşmak için Buluşma Çadırı'na girince, Levha Sandığı'nın Bağışlanma Kapağı'nın[vi] üstündeki iki Keruv arasından kendisine seslenen sesi duydu. RAB Musa'yla bu şekilde konuştu. (Bölüm 7 )

Levililerin Adanması: Levililer İsraillilerden Tanrının emriyle arındırıldı. Günahtan arındırma suyu serpildi, bedenlerini tıraş ettiler ve giysilerini yıkadılar. Buluşma çadırında bütün İsrailliler toplandı ve Levililerin adanışını izledi. İki boğa getirdiler ve Levililer ellerini boğalara koydu. Boğanın biri yakmalık biri de günah sunusu içindi. Hz Harunun ve oğullarının önünde bulunuyorlardı. Onlar çadırda 25 ve 50 yaş arasındayken hizmette bulundular.

            Fısıh Kurbanı: Tanrı onlara fısıh zamanı geldiğinde kurban kesmelerini emretti. Onlar da Sina Çölü'nde birinci ayın on dördüncü gününün akşamüstü Fısıh Kurbanı'nı kestiler. Her şeyi Tanrının Musa'ya buyurduğu gibi yaptılar. Ama bazıları ölülere dokundukları için fısıh kurbanı kesemediler. Hz Musa’ya durumu anlattılar. O da beklemelerini söyledi. Ve Tanrı onlara kurbanı zamanında kesmelerini ve ölüye dokundukları için mayasız ekmek ve acı otlarla yemelerini emretti.

            Konutun Üstündeki Bulut: Levha sandığının bulunduğu çadırın üstünde Tanrının emriyle duran ve parıldayan bir bulut vardı. Tanrı onu İsraillilerin göçme-konaklama yapması için görevlendirmişti. Göçmeleri gerekince kaybolurdu. Konaklama yapacağı zamanlarda ise çadırın üstünde bulunan bu bulut kalkmadıkça onlar konaklarlardı ve göçmezlerdi.

            Gümüş Borazanlar: Tanrı Hz Musa’ya gümüşten iki borazan yapmasını emretti. Borazanlardan biri ötünce oymakların önderleri eğer ikisi birden öterse de tüm İsrailliler Ordugah çadırının önünde toplanacaktı. Borazan Harunoğulları tarafından ve uzun çalınıyordu.

            Sina’dan Ayrılış: Bulut levhanın olduğu çadırın üstünden ayrılınca İsrailliler de yola çıktı. Bulutu izlediler ve Paran çölüne geldiler. Hz Musa Kayınbiraderi Hovav’ın Ordudan ayrılmamasını ve çöldeki konaklama yerlerini bildiğini kendilerine yardım edebileceğini söyledi. Ve yola çıktılar üç gün boyunca yürüdüler.

            Halk Yakınıyor: Çölde dolaşmaktan bıkan İsrailliler yakınmaya başlayınca Tanrı bazı çadırların yanlarını ateşle yaktı. Hz Musa da dua ederek af diledi ve ateş söndü. Bir süre sonra yine yakınan bazıları et vb. yemek istediler “Mısır'da parasız yediğimiz balıkları, salatalıkları, karpuzları, pırasaları, soğanları, sarmısakları anımsıyoruz” dediler. Hz Musa da Tanrıya durumun zorluğu için yakarmaya başladı. Tanrı da ona önderlerden yetmiş kişi seçmesini emretti ve Hz Musa durumu halka bildirdi. Seçilen bu kişilere ruh indirilerek peygamberlik verildi. Ama yalnızca iki kişi bunu sürdürebildi. Nun oğlu Yeşu Hz Musa’ya gelerek Eldat ve Medat’ın peygamberlik yaptığını söyledi. Hz Musa da Yeşu’nun kendi adına mı kıskanç olduğunu sordu ve keşke herkese ruh gelse de peygamberliği öğrenebilse dedi. Sonra Tanrı et isteyen halka denizden esen yel ile bıldırcın gönderdi. İsrailliler onaları topladı ve pişirerek yemeye başladı. Tanrı da buna çok kızarak onları cezalandırdı.

            Miryam'la Harun'un Yakınmaları: Hz Musanın Kuuşlu bir kadınla evlenmesini Miryam ve Hz Harun eleştirmişti. Tanrı Hz Musa Hz Harun ve Miryamın Çadıra gelmesini emretti. Onlar çadırda toplanınca Tanrı buluttan inerek onlara; Eleştirmenin yanlışlığını söyledi ve ordan ayrıldı. Bulut ta çadırın üstünden ayrılmıştı. Ve Miryamın deri hastalığına yakalandığını gördüler. Hz Harun Hz Musa’ya yardım etmesini ve cezalandırmayı yapmamasını ve Tanrının affetmesini istedi. Hz Musa da Tanrıya yalvardı. Tanrı da 7 gün ordudan uzaklaşsın yaklaşmasın emrini verdi. Ve gün dolana kadar herkes onu bekledi.

            Kenan İline Casuslar: Tanrı Hz Musa’ya emrederek Kenan’a önderlerden bazılarını haber almak için göndermesini istedi. O da Oranın halkının yapısını ve çevrenin özelliklerini öğrenmelerini istedi. Gelen haberciler toprağın ve ürünlerin bol ve de verimli olduğunu söyledi. Hz Musa da oraları ele geçireceğiz savaşacağız, gücümüz var dedi. Ama haberciler buna sıcak bakmayıp oradaki milletlerin daha güçlü olduğunu söyledi.

            Halkın Başkaldırısı: İsrailliler ağlamaya dövünmeye başladı ve duruma isyan edip Kenan bölgesine gitmek istemediler. Ama habercilerden bazıları o yerleri alabileceğine inandı:

3 "RAB neden bizi bu ülkeye götürüyor? Kılıçtan geçirilelim diye mi? Karılarımız, çocuklarımız tutsak edilecek. Mısır'a dönmek bizim için daha iyi değil mi?"

                        4 Sonra birbirlerine, "Kendimize bir önder seçip Mısır'a dönelim" dediler.

                        5 Bunun üzerine Musa'yla Harun İsrail topluluğunun önünde yüzüstü yere kapandılar.

                        6 Ülkeyi araştıranlardan Nun oğlu Yeşu'yla Yefunne oğlu Kalev giysilerini yırttılar.

7 Sonra bütün İsrail topluluğuna şöyle dediler: "İçinden geçip araştırdığımız ülke çok iyi bir ülkedir.

8 Eğer RAB bizden hoşnut kalırsa, süt ve bal akan o ülkeye bizi götürecek ve orayı bize verecektir.

9 Ancak RAB'be karşı gelmeyin. Orada yaşayan halktan korkmayın. Onları ekmek yer gibi yiyip bitireceğiz. Koruyucuları onları bırakıp gitti. Ama RAB bizimledir. Onlardan korkmayın!" (Bölüm 14)

            Halk onları taşlamak istediği anda Tanrının görkemi birden herkese göründü ve bu halk ne zaman bana saygısızlığı kesecek, iman edip emirlerime uyacak dedi. Ve Hz Musa Tanrıya yalvardı af diledi. Ama tanrı yirmi yaş üstü olan ve Tanrıya inananlar dışındakilerin çoğunu çölde süründüreceğini söyledi. Yeşu ve Kalev dışında araştırmanlardan olan herkes öldürülmüştü. Bunu duyan halk dağa çıkıp saldırmak istedi. Hz Musa Tanrıya karşı geldiklerini hatırlattı ama dinlemediler. Amelikalıların ve Kenanlıların üstüne saldıran İsrailliler onları Horma’ya sürdüler.

            Levililerin Başkaldırısı: Levililerden bazı önde gelenler Hz Musa ve Hz Harun’a başkaldırdılar. Kahinlik görevinin verilmesini istediler. Hz Musa da onlara Tanrının sizi seçtiğini ve saygın yere getirdiğini biliyorsunuz neden başkaldırıyorsunuz dedi. Tanrı yine herkese göründü ve Musa ve Harun oradan uzaklaşmasını bu toplumu yok edeceğim dedi. Hz Harun ve Hz Musa yere kapanarak onlar adına af diledi. Ve Hz Musa herkese başkaldıranlardan uzak durmasını söyledi. Bunun üzerine topluluk başkaldıran Korah, Datan ve Aviram'ın çadırlarından uzaklaştı. Halktan ayrılan bu kişiler ve adamları yer yarılıp içine girdiler ve yok oldular. Diğer gün İsrail halkı Hz Musa ve Hz Harun’u suçlayarak, üstlerine yürümek için çadıra geldiler. Tanrı yeniden Hz Musa ve Harun’a halktan ayrılın dedi. Ama onlar yine yere kapandı Tanrıya yalvardı. Ama tanrı halka bulaşıcı hastalık verdi. Yardım isteyen halk Hz Musa’nın duası ile kurtuldu. 14.700 kişi bu hastalıktan kurtulamadı.

            Harun’un Değneği: Tanrı Hz Musa’ya her oymaktan bir değnek getirmesini söylemesini istedi. Ve Levililerin değneğine de Hz Harun’u yazmasını söyledi. Hz Musa söyleneni yaptı ve Herkesi çadırın önünde topladı ve değnekleri çadırın içinde levha sandığının önüne koydu. Ertesi gün Hz Musa, Hz Harun’un değneğinin yeşerdiğini ve badem verdiğini herkese gösterdi. Ve herkes kendi değneğini aldı. Yeşeren değnek levha sandığı önünde kaldı.

            Levililerin Payı: Tanrı Hz Haruna’a Levilileri seçtiğini ve kutsal yeri ve eşyaların sorumluluğu verdiğini söyledi ve bu görevin önemini bildirdi. Levililer dışında kutsal yere yaklaşmanın cezası ölümdü. Kutsal yer için sunulanların bir kısmı da Levililere aittir.

                        25 RAB Musa'ya şöyle dedi:

26 "Levililer'e de ki: 'Miras olarak size verdiğim ondalıkları İsrailliler'den alınca, aldığınız ondalığın ondalığını RAB'be armağan olarak sunacaksınız.

27 Armağanınız harmandan tahıl ya da üzüm çiğneme çukurundan bir armağan sayılacaktır.

28 Böylelikle siz de İsrailliler'den aldığınız bütün ondalıklardan RAB'be armağan sunacaksınız. Bu ondalıklardan RAB'bin armağanını Kâhin Harun'a vereceksiniz.

29 Aldığınız bütün armağanlardan RAB için bir armağan ayıracaksınız; hepsinin en iyisini, en kutsalını ayıracaksınız.'

30 "Levililer'e şöyle de: 'En iyisini sunduğunuzda, geri kalanı harman ya da asma ürünü olarak size sayılacaktır. (Bölüm 18)

Kayadan Çıkan Su: Zin çölüne gelen İsrail halkı yine Hz Musaya yakınmaya başladı ona çıkıştılar. Ve su bulunmadığını söylediler. Hz Musa ve Hz Harun çadıra girerek yere kapandılar. Tanrı onlara değneği almalarını ve ve halkı toplamalarını söyledi, sonra kayaya gitmelerini emretti. Hz Musa halka seslendi ve kayadan su çıkardı, herkes içti ve hayvanlarına da içirdi. Bu sulara Meriva suları dendi.

Edom ve Hz Harun: Hz Musa Kadeşteki Edom ülkesinin kralından yardım istedi ve Mısırda çektiği zorlukları anlattı. Ama Edom kralı ne geçişe izin verdi ne de onlara su bile verdi. Hatta ordusuyla onlara saldırmak istedi. Bunu gören İsrail halkı oradan uzaklaştı. Sonra Kadeşten ayrılan Hz Musa ve İsrailliler, Hor dağına geldiler. Tanrı Hz Musa’ya Hz Harun’un öleceğini bildirdi ve Hz Harun’daki kahinlik giysisini oğlu Elazar’a giydirtti. Ve Hor dağına çıkmalarını emretti. Hz Harun dağa çıkınca öldü. Hz Harun’un öldüğünü öğrenen halk 30 gün yas tuttu.

Toprak Elde Etme: Kenan’da bulunan arat kıralı bazı İsraillileri esir almıştı. Tanrıya duan ettiler ve Arat denilen bölgeyi savaşarak aldılar ve oraya Horma adını verdiler. Bu arada yine başkaldıran bazı İsrail halkı Tanrı tarafından yılanlarca zehirlenerek öldü. Hz Musaya gelenler Tanrıya yalvarmasını istedi. Tanrı onlara tunçtan bir yılan yapmalarını ve ona bakmalarını emretti, bu şekilde ısırılanlar yaşamayı sürdürdü. Sonra yola koyuldular. Amorlulardan yol isteyen İsrailliler onların saldırısına uğradı. Ve sonuçta Amorlular yenildi ve toprakları İsraillilerin oldu. Daha sonra da yollarını kesen Oglarla savaşa tutuştular ve Tanrının yardımıyla kazandılar ve topraklar onların oldu. Moav bölgesinin yöneticilerinden Balak Balamdan yardım istemişti. Çünkü kalabalık olan İsrailliler her şeyi yiyecekti. Ama Balam Ona yardım etmedi. Çünkü Tanrı Balamı uyarmıştı ve İsraillilere dokunmamasını söylemişti. İsraillilerin obalara ve köylere yerleştiğini gören Balam yaptıı işten memnun oldu ve şiirler söyledi, mutluluğunu paylaştı.

           

        İkinci Sayım: Moav kadınlarıyla zina eden İsraillilerin ölümünün son bulmasıyla, Tanrı Hz Musa’ya yeniden sayım yapılmasını emretti. Sayılan İsraillilerin toplamı 601.730 erkekti. Bu sırada Selofhat’ın kızları miras istediler ve Tanrı onları haklı buldu. Sonra Tanrı Hz Musa’ya dağa çıkmasını söyledi ve vaat edilen ülkeyi göreceğini bildirdi. Ve gördükten sonra Hz Harun gibi öleceğini söyledi. Hz Musa da öldükten sonra bir önder olmasını istedi ve Tanrı onun Yeşu olduğunu bildirdi. Ve Hz Musa Kahin Elazar ve tüm halkın önünde Yeşuyu görevlendirdi.

            Sunular: Tanrı Musa’ya İsraillilerin belirli günlerde ve durumlarda sunu yapmasını emretti. Bunlar; Günlük sunular, Şabat sunuları, Yeni ay sunuları, Fısıh sunuları, Haftalar bayramı, Boru çalma günü, Günah bağışlatma günü, Çardak bayramı sunularıdır. Ve bu sunular kusursuz olacaktı. Hz Musa bunların hepsini İsraillilere anlattı.

         Ülkenin Paylaşımı: Tanrı Musa'ya, "Midyanlılar'dan İsrailliler'in öcünü al; sonra ölüp atalarına kavuşacaksın" dedi. Hz Musa her oymaktan bin kişi seçtirdi ve toplam on iki bin kişi toplandı. Savaş sonunda Midyanlılar yenildi ve tüm malları mülkleri İsraillilere geçti. Geri de kalan evleri yurtları da yandı. Kadınları da yanlarında getiren savaşçılara Hz Musa kızdı. Çünkü onlar hastalıklı olabilirdi. Hastalıklıların öldürülmesini istedi ve diğer temizlerinin cariye olmasını emretti. Tanrı Hz Musa’ya seslenerek elde edilen ganimetin nasıl paylaşılacağını söyledi. Daha sonra diğer iller de oymaklarca savaşılarak alınmıştı. Ve tanrı Hz Musa’ya seslenerek her bölgeyi oymaklara dağıtmasını istedi. Hz Musa da oymaklara bölgeyi dağıtmak için Kahin Elazar ve Yeşu’yu görevlendirdi.